Theo quy định, để đạt chuẩn NTM kiểu mẫu thì bắt buộc xã Thanh Hưng phải đạt xã NTM nâng cao. Ðể trở thành xã NTM nâng cao phải hoàn thành 34 chỉ tiêu của 16 tiêu chí theo Quyết định 330/QÐ-UBND ngày 18/4/2019 của UBND tỉnh về ban hành Bộ tiêu chí “Xã đạt chuẩn NTM nâng cao” trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Những tiêu chí mới này cơ bản là sự nâng cao 19 tiêu chí NTM đã đạt. Sau hơn 1 năm thực hiện, đến nay xã Thanh Hưng đã hoàn thành 12/16 tiêu chí NTM nâng cao, còn 4 tiêu chí chưa đạt, gồm: Tiêu chí số 3 về thủy lợi; tiêu chí số 6 về thông tin truyền thông; tiêu chí số 10 về tổ chức sản xuất và tiêu chí số 14 về cảnh quan môi trường. Về kết quả thực hiện các chỉ tiêu trong 16 tiêu chí, xã Thanh Hưng đã đạt 29/34 chỉ tiêu, còn 5 chỉ tiêu chưa đạt. Cụ thể gồm: Chỉ tiêu 3.3, xã chưa có tổ chức thủy lợi cơ sở (hợp tác xã, tổ hợp tác) để tiếp nhận, quản lý khai thác và bảo vệ các công trình thủy lợi thuộc thẩm quyền quản lý của UBND xã; chỉ tiêu 6.1, xã chưa có đài truyền thanh và 100% các thôn bản chưa có loa không dây; chỉ tiêu 10.1, xã chưa có sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP; chỉ tiêu 14.2, 14.5, cảnh quan, không gian nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp chưa đạt các điều kiện theo quy định, chưa có các hoạt động cải tạo, vệ sinh môi trường thường xuyên.

Ông Vì Văn Biến, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Hưng cho biết: Vừa hoàn thành xây dựng NTM, xã tiếp tục triển khai thực hiện xây dựng xã NTM kiểu mẫu trong khi thời gian thực hiện ngắn nên gặp nhiều khó khăn, thách thức. Khó khăn lớn nhất vẫn là nguồn vốn. Nguồn nội lực rất hạn chế vì toàn xã đã dồn lực để đạt chuẩn NTM. Từ năm 2019 đến nay, UBND huyện Ðiện Biên, xã Thanh Hưng chủ yếu lồng ghép các nguồn vốn chung mục tiêu để thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao, kiểu mẫu. Hiện nay, 3 tiêu chí NTM nâng cao chưa đạt (thủy lợi, thông tin tuyên truyền và cảnh quan môi trường) đều cần rất nhiều vốn mới có thể thực hiện. Ðơn cử như tiêu chí số 14 về cảnh quan môi trường, từ năm 2019 đến nay, xã ký hợp đồng với công ty tư nhân để thu gom, xử lý rác thải; đã thành lập các tổ vệ sinh môi trường tại các thôn, đội nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường nông thôn, đường làng ngõ xóm luôn sạch sẽ. Ðồng thời tuyên truyền, nhắc nhở và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm về xả thải ra môi trường. Tuy nhiên, để triển khai các hoạt động cải tạo môi trường, tạo cảnh quan theo quy định như: Xây rãnh thoát nước tại 100% đường giao thông nông thôn, trồng cây xanh, hoa 2 bên đường thì phải có kinh phí. Hoặc hệ thống loa không dây tại 100% thôn bản cũng phải có kinh phí mới thực hiện được. Theo kế hoạch chỉ còn 2 tháng trong khi khối lượng công việc còn rất nhiều nên để hoàn thành là việc rất khó.

Xây dựng xã NTM nâng cao đã khó, thực hiện bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu càng khó hơn. Ðến nay, xã Thanh Hưng mới chỉ đạt 6/13 chỉ tiêu thuộc bộ tiêu chí NTM kiểu mẫu, đạt 46,15%. Trong đó một số chỉ tiêu xã Thanh Hưng xác định không thể đạt được trong năm 2020, như: Chỉ tiêu về thu nhập tại thời điểm xét NTM kiểu mẫu phải cao hơn 1,5 lần thời điểm được công nhận xã đạt chuẩn NTM (năm 2018 đạt 28 triệu đồng/người), tức là phải đạt 42 triệu đồng/người vào năm 2020, song năm 2019, thu nhập bình quân đầu người của xã Thanh Hưng mới đạt 33,6 triệu đồng. Bên cạnh đó, theo Quyết định 691/QÐ-TTg ngày 5/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ, tỷ lệ hộ nghèo xã NTM kiểu mẫu là 0% song tỷ lệ hộ nghèo hiện nay của xã còn 4,36%...

Ðể giải quyết khó khăn về nguồn vốn xây dựng NTM kiểu mẫu tại xã Thanh Hưng, UBND huyện Ðiện Biên đã có Tờ trình số 730/TTr-UBND đề nghị hỗ trợ kinh phí thực hiện các danh mục công trình cơ sở hạ tầng đối với xã Thanh Hưng phấn đấu đạt chuẩn NTM kiểu mẫu gửi UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan. Tổng mức kinh phí đề nghị là 15,371 tỷ đồng, trong đó: Nhà nước hỗ trợ 13,257 tỷ đồng và nhân dân đóng góp 2,114 tỷ đồng. Song đến nay, UBND huyện Ðiện Biên vẫn chưa nhận được phản hồi đối với đề nghị trên. Theo thông tin từ huyện UBND huyện Ðiện Biên, huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo, hỗ trợ xã Thanh Hưng xây dựng NTM kiểu mẫu nhưng việc có thể hoàn thành đúng kế hoạch hay không vẫn còn bỏ ngỏ.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh Văn phòng Ðiều phối NTM tỉnh cho biết: Trên cơ sở bộ tiêu chí “Xã đạt chuẩn NTM nâng cao” trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, xã Thanh Hưng, huyện Ðiện Biên đã rà soát, đề nghị các danh mục, dự toán kinh phí song đến nay tỉnh vẫn chưa thể bố trí kinh phí cho xã Thanh Hưng để thực hiện xây dựng xã NTM kiểu mẫu. Mặc dù quá trình thực hiện, xã Thanh Hưng gặp nhiều khó khăn song Ban Chỉ đạo xây dưng NTM tỉnh vẫn đôn đốc, động viên huyện Ðiện Biên, xã Thanh Hưng nỗ lực với mục đích làm điểm để các xã NTM học tập và thực hiện, phấn đấu giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh có 10 xã NTM kiểu mẫu.