Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về “Dân vận khéo” trong giải phóng mặt bằng

Trong khi đó, công tác quản lý đất đai của chính quyền trải qua nhiều thời kỳ thiếu chặt chẽ, việc xác định nguồn gốc đất khó khăn; do áp lực tiến độ GPMB nhanh, một số dự án chưa thực hiện đầy đủ các quy trình theo luật định; chính sách, pháp luật liên quan đến GPMB không đồng bộ, thường xuyên thay đổi; một số chính sách khi áp dụng vào thực tế của tỉnh gặp khó khăn. Mặt khác, việc tổ chức thực hiện công tác bồi thường, GPMB hiện nay tập trung chủ yếu vào các biện pháp hành chính và tác nghiệp chuyên môn (kiểm kê, áp giá), chưa coi trọng đúng mức công tác vận động, tuyên truyền của các cấp chính quyền, mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội nên chưa tạo được sự đồng thuận của đông đảo người dân, nhất là những hộ dân liên quan trực tiếp đến dự án. Thấm nhuần lời dạy của Bác, để làm tốt công tác dân vận: “Trước nhất phải giải thích cho mỗi một người dân hiểu rõ ràng về lợi ích và nhiệm vụ của họ để họ hăng hái làm cho kỳ được; thứ hai là bất kỳ việc gì cũng phải bàn bạc, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương; thứ ba là động viên và tổ chức toàn dân thi hành, đồng hành theo dõi, giúp đỡ, đôn đốc, khuyến khích dân; thứ tư, khi thi hành xong phải cùng dân kiểm thảo lại công việc, rút kinh nghiệm, phê bình, khen thưởng”, thời gian qua Ban Dân vận Tỉnh ủy đã rất tích cực chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, BTV Tỉnh ủy tăng cường lãnh đạo chỉ đạo, tổ chức toàn diện công tác dân vận trong Đảng bộ, triển khai thực hiện các giải pháp dân vận để sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác GPMB, sớm triển khai thực hiện các dự án trên địa bàn.

Để góp phần cùng chính quyền thực hiện tốt công tác GPMB, đảm bảo tiến độ của dự án, nhất là đảm bảo đời sống, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; đồng thời nâng cao trách nhiệm của hệ thống chính trị trong công tác bồi thường, GPMB, tái định cư tại các dự án trọng điểm, sau khi khảo sát, tìm hiểu, nắm bắt khó khăn, nguyên nhân vướng mắc trong các dự án, trên cơ sở quy định của pháp luật đất đai, hướng dẫn của Ban Dân vận Trung ương, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã xây dựng và ban hành Hướng dẫn số 05-HD/BDVTU về “Công tác dân vận trong GPMB khi triển khai thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn”. Theo đó, đã cụ thể nội dung từng việc của công tác dân vận theo ba bước: Công tác dân vận trong giai đoạn chuẩn bị triển khai công trình, dự án; công tác dân vận trong giai đoạn GPMB; công tác dân vận sau khi hoàn thành GPMB. Trong mỗi bước, Hướng dẫn 05 còn cụ thể tiến trình thực hiện theo thứ tự việc nào trước, việc nào sau để cán bộ được giao làm tuyên truyền, vận động thuận tiện, thống nhất khi triển khai.

Sau khi ban hành hướng dẫn, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã phối hợp chặt chẽ với BTV cấp huyện, ưu tiên địa bàn đang có nhiều khó khăn, vướng mắc về công tác GPMB như TP. Điện Biên Phủ, huyện Mường Ảng, Tuần Giáo... tổ chức quán triệt cho cán bộ công chức cấp huyện làm công tác GPMB, cán bộ chủ chốt cấp xã, phường, thôn, bản nơi có công trình dự án kéo dài... Nội dung quán triệt là các quy định của pháp luật đất đai về bồi thường, GPMB, tái định cư, thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất; phương pháp, cách thức, kỹ năng dân vận, nhất là thực hiện các bước trong Hướng dẫn 05 để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện việc GPMB. Trong 2 năm 2020 - 2021, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã phối hợp mở 10 lớp, với gần 2.000 người lượt tham gia.

Ngay khi có “cẩm nang” hướng dẫn công tác dân vận triển khai công trình, dự án, Ban Thường vụ cấp ủy của 10 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã thành lập Tổ công tác dân vận, khẩn trương “thật thà nhúng tay vào việc” vận động GPMB, nhất là các dự án kéo dài như: Dự án Đường 60m, Dự án Hạ tầng kỹ thuật khung, Dự án WB (TP. Điện Biên Phủ); Dự án cải tạo đường nội thị giai đoạn I (hay thường gọi là trục 42m); công trình đường nội thị giai đoạn I trục 27m và khu tái định cư; công trình sửa chữa, nâng cấp đường từ khối 2 thị trấn Mường Ảng đi quốc lộ 279; công trình hồ chứa nước Ẳng Cang (huyện Mường Ảng)... Đây là các dự án hầu hết đều tạm dừng thi công từ 3 đến 5 năm do vướng mắc không thể GPMB hay là dự án có tính cấp thiết như Dự án nâng cấp, mở rộng sân bay Điện Biên Phủ.

Theo hướng dẫn của Ban Dân vận Tỉnh ủy, việc tuyên truyền, vận động  phải “thường xuyên - liên tục - kiên trì”, các tổ công tác dân vận phải  tổ chức họp, gặp gỡ, trao đổi với các cơ quan, địa phương có liên quan, chuẩn bị kỹ lưỡng các nội dung, nhất là việc nắm bắt tình hình người dân khu vực chịu ảnh hưởng bởi các dự án để xây dựng kế hoạch, lịch làm việc, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và bàn biện pháp, phương pháp, thời gian, nhân lực, vật lực để tiến hành tổ chức tuyên truyền, vận động hỗ trợ GPMB tại các dự án. Qua quá trình vận động, tổ  công tác dân vận đã cùng chính quyền địa phương giải quyết kịp thời một số thiếu sót, bất cập trong quá trình triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đảm bảo quyền lợi tối đa cho người dân. Đồng thời đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết nhiều nguyện vọng, kiến nghị chính đáng của người dân. Ban Dân vận Tỉnh ủy phối hợp với cấp ủy, tổ công tác dân vận cấp huyện, cấp xã tổ chức nhiều đoàn công tác trực tiếp xuống gặp gỡ, nắm tâm tư, hướng dẫn, giải thích pháp luật, vận động, động viên các hộ gia đình chấp hành chủ trương, đường lối chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước về GPMB, tạo điều kiện triển khai thực hiện dự án.

Kết quả, hiệu quả rõ nét công tác dân vận trong GPMB và triển khai thực hiện các dự án tại huyện Mường Ảng khi chỉ trong thời gian chưa đầy 3 tháng đã hoàn thành toàn bộ công tác GPMB 3 dự án trọng điểm (trục đường 27m, đường nội thị, trục 42m) với tổng số 311 hộ gia đình và 100% gia đình đều tự nguyện di dời bàn giao mặt bằng. Tại TP. Điện Biên Phủ, thực hiện các bước theo Hướng dẫn 05  vào Dự án Nâng cấp, mở rộng sân bay Điện Biên Phủ đến nay, đã tiến hành kiểm đếm hoàn thành 1.305/1.305 hộ gia đình. Trong quá trình thực hiện đều có đại diện của dân tham gia nên không gặp vướng mắc khâu kiểm đếm, GPMB, tiến độ trên thực địa, bảo đảm đúng kế hoạch UBND tỉnh giao. Đối với dự án Đường 60m đến nay đã hoàn thành công tác kiểm đếm và phê duyệt phương án bồi thường; Dự án Hạ tầng kỹ thuật khung đã hoàn thành việc lập và niêm yết phương án GPMB, tiếp tục nhận bàn giao mặt bằng các hộ. Đây là những kết quả của  sự nỗ lực, quyết tâm, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, phát huy hiệu quả vai trò của công tác dân vận để triển khai thực hiện các dự án trọng điểm trên địa bàn trong thời gian qua. Việc gỡ những “nút thắt” trong GPMB ở các dự án là minh chứng rõ nhất cho thấy GPMB không thể làm tốt nếu thiếu vai trò của công tác dân vận. Dân vận khéo thì công tác GPMB nhanh; nếu vận dụng linh hoạt và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các vấn đề khó khăn, phức tạp đều có thể từng bước được giải quyết thấu đáo, không để phát sinh thành điểm “nóng” đúng như lời Bác dạy: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”.