Lấy rừng nuôi rừng
ĐBP - Trước đây, cuộc sống của người dân xã Mường Pồn (huyện Ðiện Biên) khó khăn, luôn trong cảnh thiếu đói vì sản xuất phụ thuộc vào nông nghiệp. Năng suất cây trồng thấp, bấp bênh lại ít đất canh tác nên tình trạng chặt, phá rừng làm nương còn khá phổ biến; tỷ lệ che phủ rừng giảm, đất rừng cằn cỗi, sạt lở, lũ quét thường xảy ra mỗi khi mùa mưa đến. Nhưng hôm nay những cánh rừng đã được người dân bảo vệ, phát triển xanh tốt. Có được sự chuyển biến ấy là nhờ vào chính sách chi trả dịch vụ môi trường (DVMTR) của Chính phủ. Người dân được nhận tiền công xứng đáng cho việc bảo vệ, phát triển rừng vừa góp phần đảm bảo lương thực cũng như dành một phần tiếp tục đầu tư bảo vệ, mở rộng diện tích trồng rừng mới.
Dẫn chúng tôi thăm diện tích rừng phòng hộ trồng năm 2017 cây cao gần 1 mét, chủ yếu là thông mã vĩ, keo tai tượng; ông Quàng Văn Trưởng, Trưởng bản Mường Pồn 2, cho biết: Cả quả đồi rộng này đã được phủ kín bằng cây thông rồi đó! Toàn bộ diện tích rừng trồng mới năm 2017 của bản hơn 10,3ha. Trước đây, bà con thường trồng ngô, sắn, lúa nương nhưng đất cằn, bạc màu lắm. Vì thế mà cây trồng năng suất thấp, có năm vì sâu bệnh và thời tiết khắc nghiệt nên mất mùa, có làm mà chẳng được thu. Từ khi được hưởng lợi từ rừng, bà con trong bản ai nấy đều phấn khởi, có tiền để mua lương thực, trang trải cuộc sống; ý thức bảo vệ, giữ rừng được nâng lên. Vì thế bà con trong bản họp lại bàn bạc và quyết định tăng diện tích rừng bằng cách trồng rừng mới để được hưởng tiền DVMTR. Năm 2018, bản trồng mới 5ha rừng với các loại cây mỡ, dổi. Ông Trưởng cho biết thêm: Bản có hơn 1.119,3ha rừng được chi trả DVMTR. Từ năm 2011 đến nay bà con trong bản được nhận gần 3,2 tỷ đồng tiền DVMTR. Vừa qua, cán bộ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh đã chi trả tạm ứng hơn 330 triệu đồng tiền DVMTR năm 2018 nên bà con rất phấn khởi. Nhận được số tiền chi trả này, chúng tôi chia đều cho các hộ tham gia bảo vệ, trồng rừng. Ðồng thời, trích lại một phần tiền làm quỹ của bản phục vụ cho các hoạt động tuần tra, bảo vệ rừng, như: mua giày, ủng, đèn pin, quần áo bảo hộ lao động… Bản cũng xây dựng hương ước bảo vệ và phát triển rừng, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm hương ước. Cùng với đó phối hợp với cán bộ kiểm lâm địa bàn, các tổ chức hội, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân canh tác trên nương an toàn, phòng chống cháy rừng trong mùa khô. Chính vì vậy, diện tích rừng được bảo vệ an toàn, tỷ lệ che phủ rừng cao hơn, cung cấp nguồn nước sản xuất, sinh hoạt cho người dân; đơn giá chi trả DVMTR ngày càng cao hơn.
Cũng như bản Mường Pồn 2, ý thức giữ rừng của người dân bản Mường Pồn 1 cũng có sự chuyển biến rõ rệt. Thay vì chỉ biết dựa vào rừng để khai thác củi, gỗ, hái rau rừng như trước, bà con trong bản đã thành lập từng tổ nhóm thường xuyên đi tuần tra, bảo vệ rừng. Việc tổ chức ký cam kết bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng tới các chủ rừng; tuyên truyền ý nghĩa, mục đích của chính sách chi trả DVMTR của Chính phủ đã giúp người dân hiểu được những lợi ích của rừng đem lại để tích cực bảo vệ và phát triển vốn rừng. Ông Vì Văn Khiên, bản Mường Pồn 1 cho biết: Qua tuyên truyền của cán bộ kiểm lâm, chính quyền địa phương đã hiểu có làm tốt việc bảo vệ rừng mới có thể hạn chế xói mòn, lũ quét, cung cấp nguồn nước ổn định cho các nhà máy thủy điện vừa góp phần bảo vệ môi trường sống. Như vậy, mức chi trả tiền DVMTR sẽ cao hơn, cuộc sống của người dân phụ thuộc vào rừng sẽ được cải thiện. Với gần 406ha rừng trên địa bàn đang được bảo vệ, phát triển tốt, nhiều năm qua, trong bản không còn xảy ra tình trạng chặt phá rừng làm nương hay các hành vi xâm hại tài nguyên rừng.
Xã Mường Pồn có hơn 5.000ha rừng thuộc lưu vực sông Ðà được hưởng chính sách chi trả DVMTR. Diện tích rừng này được giao cho 11 cộng đồng dân cư và 18 hộ gia đình quản lý, bảo vệ. Cùng với đó, công tác trồng rừng mới được chú trọng thực hiện với mục tiêu tăng diện tích rừng được hưởng chính sách chi trả DVMTR để cải thiện cuộc sống, chống xói mòn đất, ổn định nguồn nước, bảo vệ môi trường.