Gỡ khó trong kinh doanh xăng E5

Khách hàng mua xăng E5 tại cửa hàng xăng dầu 194 Thái Thịnh, quận Đống Đa, Hà Nội.

Thiếu hấp dẫn

Khảo sát tại một số cửa hàng kinh doanh xăng dầu tại Hà Nội cho thấy, sản lượng tiêu thụ xăng E5 đang có dấu hiệu giảm dần trong thời gian gần đây. Theo chủ một cửa hàng kinh doanh xăng dầu ở huyện Thanh Trì, trước kia sản lượng tiêu thụ xăng E5 của cửa hàng chiếm trung bình khoảng 40% tổng sản lượng xuất bán thì nay giảm xuống còn chưa đầy 25%. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, chắc chắn cửa hàng phải từ bỏ xăng E5 để chuyển sang bán toàn bộ xăng Ron 95 vì hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn. Tại cửa hàng xăng dầu số 194 Thái Thịnh (một trong hai cửa hàng đầu tiên bán thí điểm xăng E5 trên địa bàn Hà Nội từ năm 2012 đến nay) lượng tiêu thụ xăng E5 hiện vẫn chưa đạt kỳ vọng. Trung bình mỗi ngày cửa hàng bán khoảng 7.000 đến 7.500 lít xăng nhưng xăng E5 cũng chỉ chiếm hơn 40% tổng sản lượng xuất bán của cửa hàng. Trong đó, lượng khách hàng chủ yếu vẫn là lái xe ta-xi, xe tải, còn xe tư nhân đều yêu cầu đổ xăng Ron 95. Đại diện cửa hàng xăng dầu này cho biết, lượng tiêu thụ xăng E5 không cao do xuất phát từ tâm lý người dân chưa thật sự tin tưởng vào chất lượng của loại xăng này. Ngoài ra, mức chênh lệch giữa xăng E5 với xăng Ron 95 không đáng kể, trong khi người tiêu dùng cũng không quá đặt nặng về giá khiến cho mức tiêu thụ mặt hàng này chưa đạt như mong muốn.

Chung quan điểm, Trưởng phòng Kinh doanh xăng dầu (Tổng công ty Du lịch và Thương mại Sông Hồng) Nguyễn Văn Diễm cho biết, trung bình mỗi ngày công ty xuất bán khoảng 65 đến 70 nghìn lít xăng, trong đó xăng E5 chiếm khoảng 30%. Mặc dù công ty đã tổ chức tuyên truyền về lợi ích của xăng E5 để người dân biết và sử dụng nhưng trên thực tế, nhu cầu sử dụng đối với mặt hàng này không cao. Không chỉ mức chênh lệch giữa giá bán xăng E5 và Ron 95 thấp, không thu hút người tiêu dùng mà tâm lý người dân thường cho rằng, sử dụng xăng Ron 95 sẽ tốt hơn cho xe, động cơ khỏe, đỡ tốn nhiên liệu và đó là lý do khiến họ quay lưng với xăng E5. Chính vì vậy, rất cần Nhà nước đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của xăng sinh học cùng các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ về giá, nhất là tạo khoảng chênh lớn giữa giá bán xăng E5 và Ron 95 nhằm thu hút người sử dụng.

Phó Giám đốc Xí nghiệp Bán lẻ xăng dầu Hà Nội Ngô Huy Hoàng khẳng định, sản lượng tiêu thụ xăng E5 có dấu hiệu giảm nhẹ so với những tháng cuối năm 2018. Trong quý IV năm 2018, sản lượng xăng E5 chiếm khoảng 58% thì bốn tháng đầu năm nay chỉ còn 55% tổng sản lượng xuất bán của 61 cửa hàng kinh doanh xăng dầu trực thuộc. Tuy nhiên, để giữ được kết quả này là cả sự nỗ lực của xí nghiệp. Bên cạnh nguồn cung ổn định, được Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đáp ứng tại mọi thời điểm, hiện vẫn còn một bộ phận người tiêu dùng chỉ lựa chọn xăng Ron 95 để sử dụng thường xuyên cho nên ảnh hưởng đến sản lượng tiêu thụ xăng E5. Ngoài ra, trên thị trường, còn một số cây xăng chỉ kinh doanh xăng Ron 95 khiến khách hàng khó có cơ hội lựa chọn xăng E5.

Nâng cao chất lượng sản phẩm

Số liệu thống kê của Bộ Công thương cho thấy, năm 2018, xăng E5 tiêu thụ hơn 3,1 triệu tấn, tương đương 42% tổng lượng xăng bán trên thị trường. Song, con số này đã giảm về còn 38% trong ba tháng đầu năm nay, chứng tỏ sản lượng xăng E5 bán trên thị trường chưa đạt kỳ vọng, đặc biệt, nếu so sánh với xăng Ron 92 trước kia thì tỷ lệ chiếm rất thấp (xăng Ron 92 chiếm 75 đến 80%). Số liệu báo cáo của Công ty TNHH một thành viên Dầu khí TP Hồ Chí Minh (Saigon Petro) cũng cho thấy, tỷ trọng sử dụng xăng E5 đang có xu hướng ngày càng giảm trên thị trường. Nếu năm 2018, sản lượng bán xăng E5 của đơn vị đạt hơn 30% thì đến tháng 3 vừa qua chỉ còn hơn 19,5%. Lý giải tình trạng nêu trên, đại diện Saigon Petro cho biết, do mức chênh lệch giá giữa xăng E5 và Ron 95 chỉ hơn 1.500 đồng/lít khiến người tiêu dùng chưa quan tâm mặt hàng này. Thậm chí, một số cửa hàng đã bỏ xăng E5 sang bán xăng Ron 95. Ngoài ra, việc xả Quỹ Bình ổn giá xăng dầu có độ chênh cao, riêng trong tháng 4 mức xả quỹ đối với xăng E5 hơn 3.500 đồng/lít, trong khi xăng Ron 95 vào khoảng 2.045 đồng/lít khiến các doanh nghiệp càng bán xăng E5 càng lỗ. Đáng chú ý, trong giai đoạn này, hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang bị âm quỹ, phải đi vay ngân hàng hoặc dùng dòng tiền tự có để bù vào, khiến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Mặt khác, nếu các đơn vị tiêu thụ mạnh xăng E5 sẽ bị giảm quỹ nhiều hơn so với đơn vị không bán xăng E5, dẫn đến các doanh nghiệp có xu hướng thích bán xăng Ron 95 hơn là xăng E5 vì tránh được thâm hụt quỹ.

Thừa nhận bất cập nêu trên, đại diện Bộ Công thương cho rằng, mức thuế bảo vệ môi trường thu trên mỗi lít xăng E5 thấp hơn xăng Ron 95 khoảng 200 đồng sẽ không khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng E5. Đó còn chưa kể tới việc người dân còn nhiều băn khoăn, hoài nghi về chất lượng đối với mặt hàng này. Chính vì vậy, Nhà nước cần áp dụng thu thuế bảo vệ môi trường trên giá trị tuyệt đối theo từng loại xăng, thí dụ từ 500 đến 1.000 đồng/lít, không tính thuế bảo vệ môi trường xăng E5 theo tỷ lệ ethanol như hiện nay nhằm tạo độ chênh giữa xăng E5 và Ron 95 từ 2.000 đến 2.500 đồng/lít để kích cầu người tiêu dùng. Phó Tổng Giám đốc Petrolimex Nguyễn Quang Dũng cho biết thêm, sản lượng bán xăng E5 của Petrolimex vẫn duy trì ổn định khoảng 48% trên tổng lượng xăng tiêu thụ. Tuy nhiên, mức tiêu thụ tại từng địa phương không đồng đều, còn có sự chênh lệch lớn do nhiều nguyên nhân như do tâm lý người tiêu dùng; mức chênh giá giữa xăng E5 và Ron 95 chưa đủ khuyến khích. Để đẩy mạnh sản lượng xăng E5 bán ra, Petrolimex sẽ tiếp tục mở rộng hệ thống phân phối bán lẻ trực tiếp, bán qua các thương nhân phân phối, thương nhân nhượng quyền,… Đồng thời, kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh tuyên truyền về chất lượng và lợi ích xăng E5 tới người tiêu dùng và có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ chất lượng xăng sinh học để người tiêu dùng yên tâm sử dụng xăng E5.

Có thể thấy, để kiểm soát chất lượng xăng dầu hiện đang gặp rất nhiều khó khăn do chưa có bất kỳ tổ chức độc lập, uy tín mang tầm khu vực và thế giới đứng ra chứng nhận chất lượng trên thị trường. Bên cạnh đó, việc pha trộn xăng E5 đang phụ thuộc vào nhiều yếu tố như công nghệ, kỹ thuật và sự chủ động của con người, trong khi xăng E5 về cơ bản không để lâu được, dễ ngậm nước, đòi hỏi kỹ thuật bảo quản cao,... là những nguyên nhân chính khiến người tiêu dùng chưa mặn mà sử dụng. Do vậy, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền về lợi ích của xăng E5, rất cần những cơ quan, tổ chức trung gian có uy tín khảo sát, đánh giá thực tế để chứng minh sử dụng xăng E5 có thật sự ảnh hưởng đến động cơ máy móc hay không. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng xăng E5 nói riêng và mặt hàng xăng khoáng nói chung trên thị trường. Khi phát hiện các hành vi vi phạm, cần công bố thông tin rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng để người dân biết, chủ động phòng tránh cũng như yên tâm sử dụng.