Ma túy - Nguyên nhân của mọi nguyên nhân (1)

Câu nói chưa dứt thì viên đại tá đã hướng cái nhìn... ra đường và tôi hiểu là ông đang muốn “bí mật thông tin”. Như cái cách mà những người nhạy cảm thường làm, chúng tôi tạm thời “rút lui” ra một quán nước góc sân Quảng trường thành phố Điện Biên Phủ với bộ tài liệu vừa nhận; đấy là Báo cáo số 107/BC-PC47 ngày 19/5/2016 của Phòng PC47 - Công an tỉnh, về “Tình hình, kết quả công tác phòng chống ma túy 6 tháng đầu năm 2016 của lực lượng CSĐT tội phạm ma túy - Công an tỉnh Điện Biên”. Theo đó, 6 tháng đầu năm 2016 tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ, chịu tác động trực tiếp từ nguồn ma túy ở khu vực “Tam giác vàng”, là nơi sản xuất ma túy trái phép lớn của thế giới. Nổi lên vẫn là các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất túy có sự tham gia của các đối tượng người dân tộc thiểu số, tại các địa bàn biên giới như: Na Ư, Na Tông, Mường Nhà (huyện Điện Biên), Nà Bủng, bản Phi Lĩnh, xã Si Pa Phìn (huyện Nậm Pồ)... hình thành nhiều đường dây ma túy có quy mô lớn hoạt động xuyên quốc gia, tổ chức khép kín, chặt chẽ, móc nối với các đối tượng ngoại biên để hình thành những đường dây vận chuyển ma túy lớn từ bên kia biên giới vào địa bàn tỉnh theo hai tuyến chính (Mường Mày - Pa Hốc - Cửa khẩu Tây Trang - Điện Biên và Cột mốc số 4 - Nậm Pồ - Điện Biên) rồi trung chuyển đi các tỉnh, thành phố khác hoặc sang nước thứ ba  tiêu thụ. Các đường dây ma túy lớn đều trang bị vũ khí, vật liệu nổ, sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện, truy bắt. Quy luật và phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy liên tục thay đổi nhằm đối phó với các lực lượng chức năng, quá trình vận chuyển ma túy thường chia làm nhiều tốp nhỏ có phân công nhiệm vụ cụ thể. Bên cạnh đó, các đối tượng còn lợi dụng mối quan hệ dòng họ, dân tộc móc nối với một số cán bộ cấp xã để tạo vỏ bọc, mua chuộc khống chế người thân về việc mua bán ma túy, khiến cho công tác thu thập thông tin, tổ chức đấu tranh bắt giữ đối tượng gặp nhiều khó khăn.

Theo số liệu thống kê, 6 tháng đầu năm 2016 toàn tỉnh có 9.685 người nghiện ma tuý, đa số tập trung ở khu vực nông thôn, vùng cao, vùng xa nơi có đồng bào nghèo, dân trí thấp. Số người nghiện tập trung ở nhóm độ tuổi lao động, nên dẫn tới tình trạng nghèo đói, thất học. Mặc dù Công an tỉnh đã có nhiều kế hoạch, biện pháp tuyên truyền không trồng cây chứa chất ma túy nhưng tình trạng tái trồng cây thuốc phiện vẫn còn phức tạp, đã triệt phá 1,432ha + 170 cây thuốc phiện trên địa bàn các huyện: Điện Biên Đông, Mường Ảng, Điện Biên, Nậm Pồ, Mường Nhé và thành phố Điện Biên Phủ (giảm 0,77ha so với năm 2015). Đó là căn cứ để nhiều năm qua, cùng với 2 tỉnh Nghệ An và Sơn La, tỉnh Lai Châu trước đây và tỉnh Điện Biên hiện nay được xác định là những địa bàn đứng đầu cả nước tình trạng phạm tội về ma tuý. Đều đặn mỗi năm hàng trăm vụ án ma tuý được đưa ra xét xử, hàng trăm bị cáo lĩnh án nhẹ là tù treo, nặng hơn là dăm ba tháng hoặc vài mươi năm tù giam, nặng nữa là chung thân và không ít đối tượng phải kết thúc kiếp sống thừa ngoài trường bắn...

Nói về những thủ đoạn mà các đối tượng ma túy hay sử dụng những năm gần đây, đại tá Phạm Duy Cảnh kể cho chúng tôi một trong những chuyên án mới nhất: Vào hồi 8 giờ, ngày 13/6/2016 tại nhà nghỉ Tâm Toàn, thuộc bản Bon Ban, xã Quài Tở, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên. Phòng PC47 Công an tỉnh phá chuyên án 616T, bắt quả tang 2 đối tượng: Mùa A Thống, sinh năm 1987, nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Bản Pá Hộc, xã Tà Hộc, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La và đối tượng Vàng A Lánh, sinh năm 1974, nơi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: bản Tong Tải, xã Chiềng Chăn, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Hành vi mua bán trái phép chất ma túy, vật chứng thu giữ 10 bánh heroin (trọng lượng 3,5kg), 1 khẩu súng K59, 8 viên đạn trong đó 1 viên đã lên nòng, 2 xe máy, 2 điện thoại di động. Quá trình phá án đơn vị gặp rất nhiều tình huống khó khăn, 2 đối tượng chống trả quyết liệt lực lượng vây bắt, trong đó đối tượng Mùa A Thống dùng súng K59 uy hiếp khi tổ công tác tiếp cận vây bắt, tuy nhiên với tinh thần mưu trí, dũng cảm, kiên quyết tấn công trấn áp tội phạm, tổ công tác của Phòng PC47 đã kịp thời xử lý thành công tình huống bắt đối tượng có sử dụng vũ khí nóng, kịp thời khống chế và vô hiệu hóa khẩu K59 trên tay Mùa A Thống và bắt gọn 2 đối tượng, thu giữ vật chứng, đảm bảo an toàn cho lực lượng vây bắt và quần chúng nhân dân xung quanh khu vực bắt giữ. Hiện nay chuyên án đang tiếp tục được Phòng PC47 - Công an tỉnh Điện Biên điều tra mở rộng.

Bằng kinh nghiệm mấy chục năm lăn lộn trên trận tuyến chống lại “cái chết trắng”, đại tá Phạm Duy Cảnh cho rằng từ trước tới nay, hầu hết các vụ vận chuyển ma túy thường từ Điện Biên xuống Sơn La, về Hà Nội rồi sau đó tỏa đi các tỉnh khác. Nhưng ở chuyên án 616T, ma túy lại được vận chuyển “ngược” từ Sơn La lên Điện Biên. Chính đây là một thủ đoạn đã được tính toán kỹ lưỡng, trái với quy luật, nhằm “qua mặt” lực lượng chuyên trách. Thống kê cho thấy 6 tháng đầu năm nay (2016), số vụ án ma túy mà lực lượng PC47 - Công an tỉnh Điện Biên triệt phá gấp 1,5 đến 2,0 lần những năm trước; tăng 180% so với 6 tháng đầu năm 2015. Đại tá Phạm Duy Cảnh đưa ra một nhận xét như đùa: “Liên tục và liên tục, bắt rất nhiều nhưng không xuể. Vụ này chưa kịp kết thúc thì đã lại nhiều vụ khác được xác lập chuyên án, khởi tố bị can. Cá biệt có đối tượng tham gia một lúc 3 - 4 đường dây vận chuyển mà toàn những đường dây lớn. Hỏi cung chúng bảo không biết tiếng Kinh, trong khi trước đó để an toàn thông tin, bọn nó liên lạc với nhau bằng tiếng Lào và thậm chí cả tiếng Hoa, tiếng Anh... Quá mệt với bọn này, anh ạ!”. 

Thiếu tá Phạm Huy Toàn - Đội trưởng Đội 3 (Phòng PC47 - Công an tỉnh Điện Biên), cho biết: Qua nghiên cứu hồ sơ các vụ án, điều mà chúng ta dễ dàng nhận thấy là phần lớn các vụ án ma tuý đều có nguồn gốc hoặc điểm xuất phát từ biên giới Tây Nam, phần tiếp giáp giữa Điện Biên với các tỉnh Bắc Lào. Suốt chiều dài 360km tuyến biên giới này, từ trước tới nay chưa một ai và chưa một cơ quan chức năng nào có thể đưa ra được con số thống kê, về việc có khoảng bao nhiêu con đường tiểu ngạch bí hiểm len lỏi trong những cánh rừng đại ngàn hoang rợn. Lợi dụng địa hình núi non hiểm trở, dân cư thưa thớt, hoạt động buôn bán vận chuyển ma tuý qua biên giới đang mỗi ngày một gia tăng cả về số vụ, quy mô, tính chất lẫn thủ đoạn phạm tội. Theo đánh giá của các nhà chuyên môn, ước tính khoảng 80% lượng ma tuý được tuồn vào Lai Châu trước kia và Điện Biên hiện nay, là thẩm lậu qua khu vực ngoại biên của các huyện: Điện Biên, Mường Chà, Nậm Pồ và Mường Nhé; khoảng 20% còn lại theo các địa bàn khác hoặc qua các con đường khác.

Tại những địa bàn nêu trên, đại bộ phận cư dân là bà con các dân tộc thiểu số; trong đó đông nhất là dân tộc Mông, thứ đến là các dân tộc: Thái, Dao, Lào, Khơ mú... Lẽ thường, chúng ta ai cũng mong muốn cho cuộc sống của họ được đầy đủ về vật chất, phong phú về tinh thần. Trên thực tế nhiều thập kỷ qua, Đảng và Chính phủ đã bằng mọi nỗ lực để có hàng trăm chương trình, kế hoạch, dự án về tất cả các lĩnh vực đời sống: Giao thông - giáo dục - y tế - văn hoá - xã hội... đầu tư cho các tỉnh miền núi suốt từ Nam chí Bắc. Nhờ vậy, bộ mặt nông thôn vùng sâu, vùng xa, vùng cao đã căn bản được cải thiện; ở nhiều nơi, sự thay đổi ấy là rất lớn, rất đáng phấn khởi. Nhưng, riêng với một số lượng không nhỏ các gia đình, tiếc thay, sự giầu lên nhanh chóng và “bất thường” của họ lại làm chúng ta thật thất vọng, thật đau lòng.

Ma túy - Nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Đó là kết luận mang tính phổ quát của đại tá Phạm Duy Cảnh - Người đã và đang cùng tập thể cán bộ chiến sỹ Phòng PC47 - Công an tỉnh lặng lẽ đi qua các chuyên án với tất cả trí thông minh và lòng can đảm khôn cùng, trong nỗ lực “làm sạch” môi trường an ninh - trật tự xã hội trên địa bàn tỉnh...

(Đón đọc kỳ 2)