Vượt khó bao phủ vắc xin Covid-19 ở vùng cao Điện Biên Đông

“Rào cản” đặc thù

Điện Biên Đông là huyện được nhắc đến nhiều lần trong các cuộc họp phòng, chống dịch Covid-19 của tỉnh bởi tỷ lệ tiêm vắc xin Covid-19 cho đối tượng trên 18 tuổi thấp nhất tỉnh. Bác sĩ Thào A Gấu, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh tật và HIV/AIDS, cho biết: Khi bắt đầu triển khai chiến dịch tiêm cho toàn dân vào tháng 4/2021 đã gặp phải nhiều trở ngại do người dân nhận thức chưa đúng về lợi ích của vắc xin. Tâm lý hoang mang, lo lắng sau tiêm bị ốm, sốt, không lao động, sản xuất được… khiến nhiều người đã đăng ký tiêm nhưng đến ngày tiêm lại trì hoãn hoặc lấy lý do đi nương không đến. Tại một số xã có người dân theo tôn giáo, việc triển khai tiêm vắc xin khó khăn hơn dù chính quyền các cấp, các lực lượng tại địa phương đã đến tận nơi, tuyên truyền nhiều lần.

Tại xã Háng Lìa, theo chia sẻ của ông Vàng A Dia, Chủ tịch UBND xã thì hiện vẫn còn một nhóm dân tại bản Huổi Va A, với gần 20 người chưa đồng ý tiêm. “Riêng nhóm này chúng tôi đã tổ chức truyền thông, giải thích, vận động tới 4 lần rồi nhưng vẫn chưa được. Lý do họ đưa ra là dịch mới xuất hiện tại địa phương, trong khi vắc xin mới triển khai không biết thế nào. Họ cũng nghe thông tin trái chiều rồi e ngại vắc xin Trung Quốc” - ông Dia chia sẻ.

Với xã Tìa Dình, ngay đợt đầu triển khai tiêm vắc xin Covid-19 tại bản Trung tâm đã gặp vướng mắc. Ông Giàng A Thái, Chủ tịch UBND xã Tìa Dình chia sẻ: “Trước khi triển khai tiêm vắc xin, chúng tôi thực hiện rất bài bản, nhất là công tác truyền thông sâu rộng, để mọi người dân đều nắm, hiểu được lợi ích của việc tiêm. Khi chúng tôi cho đăng ký thì 100% người dân trong độ tuổi đồng ý. Thế nhưng đến ngày tiêm lại không một ai có mặt”.

Linh hoạt hình thức tiêm

Để “chữa cháy” cho việc không có người đến tiêm vào ngày đầu tiên, ngay lập tức xã Tìa Dình đã bố trí luân chuyển vắc xin cho 1 bản khác. “Khó khăn lắm mới có vắc xin, nếu để lỡ phải chuyển sang xã, huyện khác thì mất quyền lợi của bà con. Vì thế chúng tôi phải linh hoạt và ưu tiên bản có sự đồng thuận cao, người đứng đầu có uy tín, nói dân nghe, dân tin” - ông Giàng A Thái, Chủ tịch UBND xã giãi bày. Ngoài ra, chính quyền xã Tìa Dình cũng phân công 15 đồng chí trong Đảng ủy xã và 10 công chức phụ trách việc tiêm chủng của 10/10 bản. Mỗi buổi tiêm, cắt cử ít nhất 4 cán bộ địa phương có mặt tại điểm tiêm. Nhiệm vụ là hướng dẫn, hỗ trợ, giải thích, động viên tinh thần bà con. “Nhìn thấy cán bộ của mình ở đấy thì bà con cũng yên tâm, phấn khởi hơn. Riêng bản Trung tâm, mới đầu vướng mắc thế nhưng khi hiểu ra được rồi thì đã hoàn thành tiêm rất gọn trong đợt thứ 7 vừa qua” - ông Thái cho biết thêm.

Còn tại xã Háng Lìa, phương án tiêm vắc xin được xã linh hoạt theo hoàn cảnh cụ thể. Cho đến nay địa phương đã phủ mũi 1 vắc xin Covid-19 cho trên 90% người trong độ tuổi và hiện đang tiếp tục chuẩn bị cho đợt tiêm thứ 9. Ông Vàng A Dia, Chủ tịch UBND xã Háng Lìa cho hay: Chủ trương chung là mỗi bản tiêm trong 1 ngày, nhưng sau nhiều đợt tiêm, chúng tôi rút kinh nghiệm, không máy móc triển khai theo kiểu cuốn chiếu. Nơi nào dễ làm trước, người nào đồng ý thì tiêm trước. Bởi bà con trên địa bàn sinh sống rải rác, nhiều bản cách xa trung tâm, đường sá đi lại khó khăn. Chiến dịch tiêm có khi triển khai đúng mùa mưa hoặc mùa lên nương, nên để bà con tập trung về trung tâm xã tiêm gọn từng bản như mong muốn là không thể. Vì vậy, khi triển khai truyền thông, cho đăng ký thì chúng tôi làm đồng bộ cho 100% bản, hộ dân. Nhưng khi có vắc xin, xã phải thống nhất với bên y tế, dù vất vả chút nhưng cứ người dân nào đến là triển khai tiêm để đảm bảo quyền lợi của bà con.

Để triển khai tiêm thành công thì vai trò của những cán bộ bản, người có uy tín, trưởng dòng họ là vô cùng quan trọng. Huổi Va B là một trong những bản hoàn thành tiêm vắc xin Covid-19 cho người trên 18 tuổi sớm nhất xã Háng Lìa. Thế nhưng đợt tiêm đầu tiên, bản cũng gặp nhiều vướng mắc, người dân chưa đồng thuận. Nhờ có Trưởng bản Giàng A Sá năng nổ, tích cực tuyên truyền, vận động bà con mà mọi khó khăn được tháo gỡ. Ông Sá chia sẻ: “Lúc đầu có trường hợp 2 cụ già gần 70 tuổi, mặc dù không có bệnh nền, đảm bảo đủ điều kiện tiêm nhưng nhất quyết không đi tiêm. Khi đến nhà hỏi lý do thì ông bà bảo già rồi, không đi đâu xa mà lây bệnh nên không cần tiêm. Chúng tôi giải thích là mình không đi đâu, nhưng sẽ có người khác đến. Chẳng may họ mắc bệnh, mình tiếp xúc rồi lây bệnh thì nguy hiểm. Nghe vậy, hôm sau các cụ đồng ý đi tiêm luôn. Cũng có bà con trong bản lấy lý do bận đi nương không tiêm nhưng tôi bảo, đi nương là việc cả năm, nay không làm thì mai làm. Nhà nước đang miễn phí tiêm chủng, bà con mà không đi mất quyền lợi, sau mất tiền chưa chắc đã tiêm được. Khi bà con nghe ra thì ai cũng đồng thuận đến tiêm hết”.

Ngoài tuyên truyền miệng thì hệ thống loa phát thanh của các bản vùng cao huyện Điện Biên Đông cũng hoạt động tối đa công suất. Hệ thống loa phát thanh hàng ngày vừa cập nhật thông tin dịch bệnh, vừa truyền thông về quyền, lợi ích của vắc xin; thông báo lịch, thủ tục tiêm; khuyến cáo những việc cần làm và không nên làm trước, sau tiêm...  

Bằng những cách làm linh hoạt và sự nỗ lực, trách nhiệm của các lực lượng, đến nay Điện Biên Đông đã hoàn thành 9 đợt tiêm chủng vắc xin cho người từ 18 tuổi trở lên với 31.019 mũi 1 (đạt gần 81%) và 7.111 mũi 2, với 3 loại vắc xin Pfizer, Astrazeneca và Vero cell (Sinopharm). Mới đây, huyện đã triển khai tiêm cho đối tượng 16 đến dưới 18 tuổi theo chiến dịch triển khai toàn tỉnh.

Để tháo gỡ vướng mắc, bao phủ vắc xin cho 100% người dân, Bí thư Huyện ủy Điện Biên Đông Mùa A Vảng cho biết: Huyện đã gắn tiến độ tiêm vắc xin Covid-19 tại từng xã, thị trấn với trách nhiệm của bí thư, chủ tịch, phó chủ tịch địa bàn. Lãnh đạo phải trực tiếp nắm tình hình, công tác tư tưởng nhân dân để tuyên truyền, giải thích, nâng cao nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng Covid-19. Từ đó dân tin tưởng và tự giác tham gia. Đồng thời phát huy vai trò của các trưởng bản, trưởng dòng họ, người có uy tín tham gia công tác tuyên truyền, giải thích, vận động bà con. Các lực lượng, tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể cũng được huy động vào cuộc. Đối với các trường hợp đủ điều kiện mà không tiêm thì hạn chế tham gia các hoạt động tập trung đông người, buổi sinh hoạt tôn giáo đông người. Cùng với chú trọng công tác đảm bảo an toàn tiêm chủng, xử lý kịp thời các tình huống phát sinh, tất cả cố gắng vì mục tiêu bao phủ vắc xin Covid-19 cho người dân, hướng tới miễn dịch cộng đồng.