Tạo động lực cho giáo dục phổ thông

08:52 - Thứ Ba, 03/01/2017 Lượt xem: 2226 In bài viết
Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) vừa tổng kết, đánh giá chương trình giáo dục phổ thông (GDPT), sách giáo khoa (SGK) hiện hành. Từ khi có chương trình sau năm 2000, ngành giáo dục đã tổ chức đánh giá, điều chỉnh nhiều lần. Lần này, việc đánh giá được thực hiện theo cách tiếp cận mới - đánh giá trên cơ sở quan điểm Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT, các nghị quyết, quyết định của Quốc hội và Chính phủ về đổi mới chương trình - SGK GDPT.

Mục tiêu tổng kết, đánh giá là để phục vụ cho việc xây dựng chương trình mới và điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học theo chương trình hiện hành từ nay cho đến khi triển khai chương trình mới. Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ, quan điểm chủ đạo khi xây dựng chương trình GDPT mới là đổi mới căn bản, toàn diện nhưng phải kế thừa những nội dung tích cực của chương trình hiện hành, của truyền thống để tránh gây sốc. Những gì bất cập trong chương trình hiện hành thì cần điều chỉnh. Bất cập không phải là thừa, mà là chưa hợp lý, phải điều chỉnh.

Thực tế, không chỉ xã hội mà ngay cả bản thân ngành giáo dục cũng nhận thấy, chương trình GDPT hiện hành vẫn nặng về kiến thức, nhẹ về kỹ năng, đặc biệt là chưa tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Về cấu trúc, chương trình hiện nay đóng theo các môn, không mở theo hướng liên môn, dẫn đến trùng lặp và thiếu hiệu quả trong việc hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Một bất cập nữa, đó là chương trình GDPT hiện hành chưa đạt được mục tiêu phân luồng do nội dung học thiếu định hướng nghề nghiệp. Trong khi đó, theo yêu cầu, một chương trình hiện đại phải có sự logic, tương tác, kế thừa lẫn nhau giữa các bộ phận. Do đó, trong việc điều chỉnh chương trình hiện hành, cần xem xét theo hướng phát triển năng lực, nhẹ nhàng nhưng không cắt bỏ các nội dung học tập một cách cơ học.

Giáo dục, thời đại đang thay đổi, vì thế để chất lượng đào tạo tiếp cận, đáp ứng được nhu cầu của xã hội, chương trình mới phải tạo ra động lực phát triển mới cho GDPT. Nhưng việc thêm hay bớt môn học, cách thức xây dựng môn học của chương trình GDPT cần được xem xét chu đáo; phải đảm bảo logic, thể hiện đặc trưng của từng bậc học. Ví dụ, ở bậc THPT, chọn bao nhiêu môn là vừa, môn ấy như thế nào, bố trí thời lượng từng năm ra sao để quá trình học vẫn đảm bảo kiến thức phổ thông, nhưng đảm bảo liên thông với giáo dục nghề nghiệp cả về cấu trúc, phân bổ, nội dung từng môn.

Hiện tại, dự thảo chương trình GDPT tổng thể đã cơ bản được hoàn thiện. Theo đánh giá ban đầu của Bộ GD-ĐT, dự thảo đã tiếp cận được yêu cầu, tư tưởng chủ đạo đặt ra trong Nghị quyết 29. Tới đây dự án hỗ trợ đổi mới GDPT sẽ công bố chương trình tổng thể và chương trình từng môn học, làm cơ sở biên soạn SGK mới. Vấn đề đặt ra là để thực hiện chương trình mới, cần có sự chuẩn bị đội ngũ giáo viên. Chương trình mới sẽ thay đổi từ nội hàm tới cách tiếp cận môn học, từ đơn môn sang đa môn, liên môn, tích hợp… vì vậy đội ngũ giáo viên giảng dạy hơn 1 triệu người sẽ thay đổi như thế nào để khi chương trình, SGK mới ban hành, giáo viên phải dạy được. Một trong giải pháp để bảo đảm đội ngũ giáo viên tiếp cận ngay với chương trình - SGK mới là phải để đội ngũ giáo viên phổ thông đồng hành cùng quá trình đổi mới chương trình và SGK GDPT; cùng với đó, huy động được nhiều người cùng tham gia xây dựng chương trình tổng thể, chương trình bộ môn và biên soạn SGK để có một chương trình và nhiều bộ SGK tốt.

Ngoài ra, để chương trình - SGK mới thành công, bên cạnh điều kiện quan trọng là đội ngũ giáo viên thì cũng cần đặc biệt quan tâm đến điều kiện trường lớp. Cần tránh tình trạng lệch pha giữa các thành phần tham gia đổi mới. Bởi thực tế, đã có nhiều ý kiến cho rằng, qua các lần chỉnh sửa chương trình, SGK trước đây chưa thành công được như ý muốn ngoài nguyên nhân từ sự bất ổn chưa hợp lý trong nội tại chương trình, còn do khâu chuẩn bị giáo viên, cơ sở vật chất trường lớp chưa đồng bộ.

Rõ ràng, điều kiện cơ sở vật chất trường sở của chúng ta hiện nay có hạn. Đổi mới giáo dục phải có sự đồng bộ cả về vật chất và nội dung. Trong chương trình GDPT hiện nay, thời lượng của các môn học liên quan trải nghiệm sáng tạo thực tiễn ít, trong khi đó, để thực hiện giảng dạy những môn này cần có điều kiện trang thiết bị hỗ trợ. Khi triển khai phương pháp học tích cực thì phải thảo luận, chia nhóm, điều này đòi hỏi sĩ số học sinh trong lớp vừa phải, trong khi đó tại nhiều địa phương, nhiều trường, lớp học vừa chật, vừa thiếu. Do đó, muốn đổi mới phải đảm bảo tính đồng bộ. Chương trình mới phải có tính kế thừa cao nhưng cũng phải tạo ra động lực phát triển mới cho GDPT. Xã hội đang hy vọng với sự chuẩn bị kỹ càng của Bộ GD-ĐT, với đội ngũ đông đảo nhiều giáo viên, chuyên gia giỏi, đổi mới chương trình - SGK sẽ diễn ra đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.

Theo SGGP
Bình luận
Back To Top