Phổ biến tình trạng hút thuốc lá, thuốc lào ở Pú Tửu
ĐBP - Chúng tôi về đội 13 và 14 Pú Tửu, xã Thanh Xương (huyện Ðiện Biên) vào đầu tháng 9; là đội nằm ở trung tâm huyện, song ở đây còn nhiều đồng bào hút thuốc lá, thuốc lào. Buồn hơn nữa là, mặc dù công tác truyền thông đã đến với người dân, bà con biết rõ hút thuốc lá, thuốc lào có hại cho sức khỏe nhưng vẫn không thể từ bỏ…
Ông Quàng Văn Hịa, Ðội trưởng đội 13 Pú Tửu, cho biết: Ðội có hơn 200 khẩu nhưng 40 - 50% dân số hút thuốc lá, thuốc lào. Ðối tượng hút nhiều nhất là nam giới trung tuổi trở lên. Nhiều người hút đã 30 - 40 năm. Khi được hỏi bà con có biết hút thuốc lá, thuốc lào rất hại sức khỏe hay không? ông Hịa chia sẻ: “Biết chứ, báo, đài, rồi cán bộ xã, bản cũng nói về tác hại của hút thuốc, trên mỗi bao thuốc lá cũng ghi rõ. Nhưng khó lắm, biết là một chuyện, còn bỏ được hay không lại là chuyện khác…”.
Chị Quàng Thị Thìn (bên phải), Đội 14 Pú Tửu, xã Thanh Xương, huyện Điện Biên không nhớ đã hút thuốc được bao nhiêu năm. Mặc dù biết là có hại nhưng chị chưa đủ quyết tâm để cai nghiện thuốc lá.
Ngay trung tâm huyện và cũng ngay gần tấm biển lớn mang dòng chữ “Vì sức khỏe cộng đồng không hút thuốc lá nơi làm việc” nhiều người dân Pú Tửu ra đó bán rau, củ, quả các loại và như chúng tôi hỏi thăm thì cơ bản các bà, các chị ở đó đều hút thuốc lá hoặc thuốc lào. Chị Quàng Thị Thìn, ở đội 13 Pú Tửu, chia sẻ: Không nhớ hút thuốc lá từ năm nào, chỉ chắc chắn là lấy chồng rồi mới hút. Bây giờ đều như vắt chanh, không ngày nào chị không hút thuốc lá, ốm đau lắm cũng phải hút vài điếu, còn trung bình thì 10 điếu thuốc/ngày. Hỏi chồng con có hút thuốc không thì chị bảo: “Có chứ, chỉ có con gái là không hút thôi. Con trai, đi đâu cũng thấy người hút thuốc, mình lại không ở cạnh nên nó hút từ khi học cấp 2”.
Chị Lò Thị Thanh, đội 13, Pú Tửu, cho biết: Thu nhập gia đình không được bao nhiêu, bấp bênh lắm nhưng tiền mua thuốc hút thì phải ổn định vì nhà có 9 người thì 4 người hút thuốc lá, thuốc lào. Trước kia gia đình có 5 người hút thuốc, nhưng chồng trong một trận ốm nặng đã cai được nên còn 4 thành viên. Tiền mua thuốc cũng tốn lắm, nhất là thuốc lá bao; còn người già hẳn như bố tôi chỉ quen hút thuốc lào có phần đỡ hơn.
Ðã nghiện thuốc lá, thuốc lào rồi thì rất khó bỏ. Chúng tôi tin điều đó và cũng chia sẻ khó khăn với ông Quàng Văn Hịa và Lường Văn Giới vì ở một cộng đồng mà thói quen đã được duy trì từ đời này qua đời khác, đã như một tập quán; thì mong muốn tuyên truyền, vận động, thuyết phục bà con thay đổi ngay là rất khó khăn. Song cũng có chút hy vọng khi nghe ông Giới nói: Phải khẳng định, bà con biết rõ tác hại của thuốc lá. Vấn đề còn lại là ý thức, trách nhiệm với sức khỏe bản thân, gia đình, cộng đồng. Thực tế là, ở đội 14 có những gia đình 3/12 người hút thuốc; có cháu lớp 6 - 7 đã hút thuốc lá; nhưng cũng có những người hút 5 - 7 năm, 20 - 30 năm vẫn bỏ thuốc được. Ðiển hình như ông Quàng Văn Khún, Quàng Văn Khăn trước đây hút 1 - 2 bao/ngày, giờ hơn 50 tuổi rồi quyết tâm vẫn bỏ được thuốc lá. Hy vọng, mục tiêu của đội trưởng đội 13, 14 Pú Tửu sẽ thành công: Tuyên truyền vận động để đồng bào Khơ Mú ở Pú Tửu có nhận thức sâu sắc hơn; giảm lượng thuốc hút từng ngày; giảm số người trẻ hút mới và vận động được ngày càng nhiều người từ bỏ thuốc lá, thuốc lào để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình, cộng đồng xã hội...