Rửa tay với xà phòng để bảo vệ sức khỏe

Mỗi ngày, mọi người đều tiếp xúc với những đồ vật có nguy cơ chứa các tác nhân gây bệnh (vi rút, vi khuẩn, nấm...). Bàn tay thường cũng là nơi trực tiếp tiếp xúc nhiều với niêm mạc, dịch tiết cơ thể. Vi rút gây bệnh có thể theo dịch tiết lan rộng ngoài cộng đồng khi chúng ta vô tình đưa tay lên mắt, mũi, miệng hay chạm vào người hoặc vật khác. Trong khi đó các bệnh, dịch xảy ra có liên quan trực tiếp đến vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, như: Tiêu chảy, giun sán, chân tay miệng, H5N1, H7N9… và mới nhất là dịch bệnh Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của mọi người.

Tuy nhiên, hoàn toàn có thể phòng tránh, giảm nguy cơ mắc một số bệnh dịch nguy hiểm trên chỉ với động tác rất đơn giản, đó là rửa tay với xà phòng để tiêu diệt các mầm bệnh có trên bàn tay. Rửa tay với xà phòng là một hành động dù nhỏ nhưng tác dụng rất lớn đối với sức khoẻ. Đó là chìa khóa để giảm gánh nặng của nhiều bệnh tật vốn gây ra những thách thức đối với sức khỏe và sự phát triển của dân số. Theo bác sĩ Vũ Văn Kiên, Trưởng khoa Sức khỏe môi trường - Y tế trường học - Bệnh nghề nghiệp (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh) rửa tay là biện pháp bảo vệ “tuyến đầu” trong việc ngăn chặn bùng phát và giảm thiểu số lượng đại dịch hiện tại và tương lai. Rửa tay có thể làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh tiêu chảy tới 31%; giảm gần 20% việc lây truyền các bệnh đường hô hấp. Rửa tay với xà phòng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm sự lây truyền của các mầm bệnh liên quan đến bùng phát dịch bệnh, chẳng hạn như dịch tả, dịch Ebola, bệnh viêm gan, bệnh viêm đường hô hấp cấp... Đặc biệt đối với dịch bệnh Covid-19 hiện nay. Khi rửa tay với xà phòng và nước sạch, phần lớn vi rút sẽ bị loại bỏ khỏi bàn tay trước khi bàn tay tiếp xúc với mắt, mũi, miệng. Hoặc sẽ không bị lây truyền qua việc bắt tay nhau, không còn dính lên bề mặt của các vật dụng để có thể truyền bệnh.

Mỗi người tự nâng cao ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân và thực hiện rửa tay ngay sau khi ho hoặc hắt hơi; trước khi ăn, trước và sau khi chế biến thực phẩm; sau khi đi từ bên ngoài trở về nhà; sau khi tiếp xúc người bệnh; sau khi đi vệ sinh; sau khi vệ sinh cho trẻ nhỏ; sau khi mua sắm, cầm tiền; sau khi tiếp xúc vật nuôi; trước khi đi vào lớp học hoặc bất cứ khi nào tay bẩn… Việc rửa tay bằng xà phòng cũng cần tuân thủ theo đúng 6 bước mới đảm bảo vệ sinh. Theo đó, đầu tiên cần làm ướt 2 bàn tay bằng nước sạch, thoa xà phòng vào lòng bàn tay, chà xát hai lòng bàn tay vào nhau. Dùng ngón tay và lòng bàn tay này cuốn và xoay lần lượt từng ngón của bàn tay kia và ngược lại. Dùng lòng bàn tay này chà sát chéo lên mu bàn tay kia và ngược lại. Dùng đầu ngón tay của bàn tay này miết vào kẽ giữa các ngón của bàn tay kia và ngược lại. Sau đó, chụm 5 đầu ngón tay của bàn tay này cọ vào lòng bàn tay kia bằng cách xoay đi và xoay lại. Cuối cùng xả cho tay sạch hết xà phòng dưới nguồn nước sạch và lau khô tay bằng khăn hoặc giấy sạch.

Để việc rửa tay bằng xà phòng được thực hiện có hiệu quả và có sức lan tỏa trong cộng đồng cần tổ chức truyền thông nhằm nâng cao nhận thức và tăng cường thực hành rửa tay xà phòng vào các thời điểm quan trọng. Đồng thời, cải thiện khả năng tiếp cận với các khu vực rửa tay để đảm bảo các khu vực, thiết bị phục vụ việc rửa tay với xà phòng có sẵn và hoạt động tốt. Việc đảm bảo khả năng tiếp cận này có tác động lâu dài đến hành vi và thói quen rửa tay xà phòng của mọi người dân. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và sản phẩm vệ sinh phải được đẩy mạnh trong gia đình, trường học, cơ sở chăm sóc sức khỏe và những nơi công cộng. Các cấp chính quyền tỉnh, huyện, xã cũng cần chủ động trong việc tuyên truyền thay đổi hành vi về vệ sinh bàn tay và vệ sinh cá nhân trong gia đình, trường học và cộng đồng để tạo thành phong trào hưởng ứng mạnh mẽ trên toàn tỉnh. Nhà trường và giáo viên phát động các chương trình, phong trào rửa thay bằng xà phòng trong toàn trường. Mỗi em học sinh là đại sứ kết nối gia đình và trường học để cùng góp phần thay đổi về nhận thức và thói quen vệ sinh bàn tay, vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường của gia đình và người dân trong cộng đồng.