Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên

Thực tế hiện nay, tình trạng quan hệ tình dục sớm, quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và nguy cơ nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm HIV ở tuổi VTN, TN có xu hướng gia tăng. Đặc biệt, một số xã vùng cao còn tồn tại nhiều hủ tục nên đã xảy ra tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống... dẫn đến việc mang thai và sinh sớm, phá thai không an toàn, nhiễm khuẩn đường sinh sản và mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong khi đó, kiến thức, kỹ năng về bảo vệ, chăm sóc SKSS của giới trẻ vẫn còn những hạn chế nhất định, nhất là ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số. Mặt khác, khi tiếp xúc, giáo dục về SKSS cho VTN, TN thì mọi người đều có ý e dè, né tránh; tại một số nơi, việc giáo dục kiến thức về SKSS, chăm sóc SKSS, sức khỏe tình dục ở nhà trường còn mang tính phong trào.

Trước thực tế đó, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS - KHHGĐ) tỉnh đã duy trì, hoạt động hiệu quả mô hình “Bản không có tảo hôn, không có hôn nhân cận huyết thống” tại 21 bản thuộc 6 huyện, thành phố. Mô hình thực hiện sinh hoạt đều đặn, cung cấp, chia sẻ các thông tin, kiến thức về tác hại của tảo hôn và kết hôn cận huyết thống, hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, tác dụng của việc sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh...

Nhằm nâng cao nhận thức cho VTN, TN, từ đầu năm đến nay Chi cục DS - KHHGĐ đã phối hợp với các trường học tổ chức tuyên truyền lồng ghép về kiến thức SKSS cho trên 4.000 lượt học sinh tại 21 trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Chủ đề tập trung vào các kiến thức về chăm sóc SKSS; kỹ năng ứng xử trước thay đổi về tâm, sinh lý lứa tuổi; biện pháp phòng tránh lạm dụng tình dục, mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Tại Trường THPT Mường Chà (huyện Mường Chà), các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ tư vấn và cung cấp dịch vụ KHHGĐ cho VTN, TN tại 21 chi đoàn được tổ chức trong giờ sinh hoạt lớp hàng tuần. Dù là hoạt động thường xuyên nhưng các em học sinh đều rất hứng khởi và nhiệt tình tham gia. Em Vũ Lê Hằng, học sinh lớp 11B6 chia sẻ: Qua các buổi sinh hoạt, chúng em được chia sẻ, trao đổi, tư vấn kiến thức về SKSS, các căn bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hay sự khác nhau giữa tình bạn và tình bạn khác giới... giúp chúng em có thêm kiến thức chăm sóc sức khỏe cho bản thân.

Bà Tòng Thị Hiền, Phó Trưởng phòng Dân số (Trung tâm Y tế huyện Mường Chà) cho biết: Thực hiện công tác tuyên truyền chăm sóc SKSS VTN, TN và đảm bảo phòng, chống dịch Covid-19, các hoạt động truyền thông lồng ghép chăm sóc SKSS được tổ chức với hình thức phù hợp. Các tài liệu, thông tin được Phòng Dân số cung cấp đến các trường học trên địa bàn để tuyên truyền lồng ghép vào các buổi sinh hoạt lớp. Năm 2021, Phòng dân số đã phối hợp với các trường THCS, THPT, PTDTNT thực hiện tuyên truyền về chăm sóc SKSS cho trên 1.000 lượt học sinh.

Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền trong trường học, ngành dân số tỉnh còn chú trọng tuyên truyền ngoài cộng đồng qua hệ thống loa phát thanh, tuyên truyền trong các cuộc họp của thôn, bản... Các mô hình phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và câu lạc bộ tư vấn SKSS đã trở thành kênh thông tin hữu ích, làm thay đổi nhận thức của đại đa số thanh niên và người dân nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Đây còn là nơi cung cấp thông tin giúp các bậc cha mẹ định hướng đúng cho con em mình; tác động mạnh đến nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân trong công tác DS - KHHGĐ.

Để thực hiện tốt công tác chăm sóc SKSS, trong thời gian tới, ngành Dân số tập trung nâng cao chất lượng truyền thông giáo dục; cung ứng dịch vụ và xã hội hóa công tác chăm sóc SKSS; tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho nhân viên y tế, dân số... Cùng với đó, sự quan tâm của các cấp, các ngành, nhà trường và đặc biệt là các bậc phụ huynh cũng rất cần thiết để việc giáo dục giới tính, chăm sóc SKSS cho VTN, TN được triển khai hiệu quả.