Cây gạo nhớ người

Ðêm cuối năm đâu đó vọng lại tiếng pháo nổ giòn rụm. Nữ nghe âm thanh rộn rã mà lòng se sắt. Trong kí ức của Nữ về một chiều cuối năm nào đó, Huy bơi xuồng đưa Nữ ra sân đình xem đoàn văn nghệ biểu diễn. Hai vợ chồng còn nấn ná đến khuya xem người ta đốt pháo, thanh niên thiếu nữ áo dài sặc sỡ hát đối đáp giao duyên. Huy với Nữ nên vợ nên chồng cũng từ câu hát giao duyên tình nghĩa ngọt bùi. Giờ thì mình Nữ bơ vơ, nhìn người ta dập dìu trên cánh đồng đi chơi Tết, lòng Nữ nhói đau. Bến xe bao năm vẫn thế, vẫn những chuyến vội vã rời bến và những chuyến trở về mang theo cảm xúc bộn bề. Vẫn những cảnh chia li bịn rịn âm thầm diễn ra từ lúc bình minh đến khi hoàng hôn tím ngát. Cuộc chia li nào cũng man mác nỗi buồn, người đi kẻ ở mang trong lòng niềm thương nỗi nhớ. Những chuyến xe cuối cùng đã về bến, ánh đèn pha xuyên thủng màn đên lóe sáng từ phía con đường về cánh đồng gió bấc. Nữ đứng một mình, thở dài, hạt nước ầng ậng trên gò má không biết là nước mắt hay là sương. Khi chiếc xe cuối cùng đỗ bến, tiếng máy tắt lịm, những vệt khói tan vào hư không. Nữ sực nhớ ra đã sắp giao thừa, Nữ xỏ quai nón vào tay rồi tiu nghỉu trở về trong bóng đêm tĩnh mịch.

Tháng ba ngoài đường đê, hoa gạo chớm nở. Mấy hôm sau có dịp đi ngang qua cánh đồng, người làng giật mình khi nhìn thấy cây gạo đã nở vung lên như một mâm xôi gấc khổng lồ lơ lửng giữa mặt đất và bầu trời màu mỡ gà vàng úa. Từng đợt mưa hoa gạo rớt xuống, bãi cỏ lau màu xanh lốm đốm những cánh hoa đỏ chói, nằm nghiêng nghiêng rồi bứt mình bay theo ngọn gió lành lạnh vào trong làng.

Chiều trở gió, Nữ lom khom dọn lại cây rơm sau nhà cho gọn, lấy lá khô che chắn tứ bề để sâu bọ không chui vào làm tổ, sương nắng không làm cho rơm mục nát để cuối năm đôi bò còn có cái để ăn. Mồ hôi Nữ nhễ nhại trên mặt, trên trán. Chiếc nón lá lụp xụp trên đầu, Nữ với tay tháo xuống để lên đám cỏ rồi hì hụp dọn rơm. Huy về. Bóng anh ngả dần xuống chân đê lưa thưa vạt nắng, trên tay Huy xách xâu cá con nào cũng to bằng cổ tay, vừa bước vừa gọi:

- Mình ơi, tôi về rồi nè. Ra mà xem, cá nhiều lắm!

Nghe tiếng Huy, Nữ buông chỗ rơm khô bước ra đón chồng. Nữ kéo cái khăn rằn choàng cổ lau mặt cho Huy, nói trổng:

- Nhiều quá! Chiều nay vợ chồng mình ăn một bữa đã đời.

Huy cười. Nữ chộp lấy xâu cá lúi húi bước vào trong gian bếp tối om. Bếp than liêu riêu, nồi cơm đang chín khói tỏa nghi ngút trong không gian rồi êm ả bay về phía trời chiều yên ả. Nữ ngồi khoát nước làm sạch con cá lóc to bằng cổ tay định bụng kho tiêu rồi ra giàn hái thêm mớ đọt mướp đọt bầu luộc chín, thi thoảng Nữ liếc mắt nhìn về phía Huy, sâu thẳm trong đôi mắt anh dường như chất chứa điều gì. Âu cá kho bằng đất, mùi tiêu hành thơm lựng vẩn lên ngửi thôi cũng thấy bụng kêu rồn rột. Im lặng một thoáng, Huy nói vọng:

- Mình này, tôi có ông bạn làm bên công trường, lúc trưa lai rai ngoài quán ông ấy có rủ tôi cùng đi làm ăn. Ổng xin cho tôi một chân việc, chỉ cần chăm chỉ một chút là kiếm ra tiền.

Nữ nhấc âu cá kho xuống rồi lấy lồng bàn úp lại. Xong xuôi, Nữ bước đến ngồi mớm một góc bộ vạc gỗ bóng màu, nhẹ nhàng tháo cái khăn rằn ra đuổi mấy con bồ mắt bay là đà trước mặt. “Chắc đêm nay mưa”, Nữ nghĩ vậy rồi nhìn về phía Huy. Chiếc võng lắc lư, sợi dây võng cọ vào cột nhà kẽo kẹt thắt lòng.

Ðêm khắc khoải, sương đêm lộp bộp mái nhà. Gió hất mạnh từ cánh đồng khô len lỏi qua tấm vách ken lá vào trong nhà. Ngọn đèn hắt quầng sáng đủ để soi rõ vết sạm trên mặt Huy và sợi tóc bạc lơ phơ trên mái đầu của Nữ. Một sợi tóc bạc đổi lấy những năm tháng dãi gió dầm mưa, lo nghĩ chuyện đồng áng, cửa nhà, lòng Nữ day dứt không biết chừng nào vợ chồng Nữ khấm khá hơn, ki cóp xây được căn nhà cho vững chải rồi còn tính đến chuyện sinh con cái cho ấm áp gia đình. Mới đó thôi mà tuổi ba mươi hai trôi qua nhanh như chớp mắt, thứ mà Nữ nhận về là sợi tóc màu mây. Người ta bảo phụ nữ ở quê thường già sớm, nhất là lúc trăn trở chuyện tiền bạc, ruộng đồng. Nữ cũng thế, tấm áo bà ba phai màu vai rách một mảnh to tướng Nữ cũng chẳng buồn thay áo mới cho lành, chiều Nữ thường mang kim chỉ ra cầu ao sau nhà ngồi vá áo, mắt nhìn mây trời lòng ngóng đợi Huy về. Huy quyết định đi làm xa, đất Quảng trong Nữ là một nơi nào xa xôi lắm. Nữ ái ngại:

- Mình đi xa, hay mình cho em theo với?

- Không được đâu, em! - Huy từ chối - Em còn phải lo chuyện nhà cửa, đất đai, bỏ đi sao được. Anh đi cuối năm kiếm được số vốn kha khá anh trở về. Em yên tâm, đi cùng anh em làng mình chứ có một thân một mình đâu mà em lo.

Huy nói vậy Nữ cũng an lòng phần nào. Nữ ngồi ngó chồng, vu vơ đập muỗi một chốc rồi bước đến giở lồng bàn ra gọi Huy ăn cơm. Huy đứng dậy, phủi phủi mấy cái rồi lại ngồi vào bàn. Hai vợ chồng mải nói chuyện mà cá kho đã nguội, cơm cũng chỉ còn âm ấm, còn đĩa bầu mướp luộc chín thì đã lạnh ngắt tự bao giờ. Nữ gắp khúc cá to nhất để vào chén của Huy, Huy bảo Nữ ăn đi. Nữ không ăn, Huy nhẹ nhàng tách khúc cá ra làm hai phần, một phần cho Huy còn một phần cho Nữ. Nữ cười, đôi mắt Nữ hạnh phúc đong đầy. Ánh đèn mấy bận chập chờn trong gió nhưng không tắt. Ánh đèn soi sáng chỗ vợ chồng Huy ngồi ăn cơm, hai mái đầu, hai bờ lưng cong cong, bóng in nghiêng ngả.

… Khuya đêm cũ, Nữ tiễn chồng ra bến xe giữa cánh đồng vắng vẻ. Ðêm quê bình an, đất trở mình thở mùi phù sa ngào ngạt. Nữ cầm cây đèn rọi đường cho Huy bước trên bờ đê phần phật gió, ngang qua chỗ cây gạo, một vài bông hoa rớt xuống vai và tóc của Nữ, hoa đẫm sương lạnh buốt. Nữ đi trước, Huy bước theo sau, thi thoảng Nữ ngoái mặt nhìn về phía chồng. Muỗi vo ve, đêm đen im bặt. Khuya lắc khuya lơ mà ai đó đốt đống cỏ khô giữa cánh đồng, một làn khói trắng vẩn bay lên theo gió tạt vào mắt Nữ cay sè, ròng ròng nước. Vài thanh niên chờ sẵn ở bến xe, chú Ðồng, chú Phước, anh sáu, … đốm lửa hồng rực lòe xòe trong màn đêm. Chiếc xe đò đầy khách, người đàn đội khăn choàng hầu ôm con trong lòng ngủ lật gật trên ghế mà tay khư khư giữ chặt chiếc túi xách phai màu. Người đàn ông khác kéo cánh cửa kính ra nhả khói, ai đó la í ới khi người phụ nữ bên cạnh mập quá đỗi. Xe đêm hỗn loạn xô bồ. Nữ thoáng rùng mình.

Huy nhìn Nữ, vỗ vai Nữ khẽ khàng rồi theo đám người bước lên xe. Mắt Nữ buồn man mác, bóng đêm ngập đầy dần. Huy ngồi cạnh khung cửa, qua tấm kính đục ngầu vì những lần va quẹt, cọ xước, Huy áp bàn tay thô sần lên trên, Nữ cũng làm theo. Hai bàn tay chạm vào nhau bị cách ngăn bởi một tấm kính. Chiếc xe rồ máy, bánh xe lăn đều tiến ra cung đường về đất Quảng xa xăm. Huy buồn lòng ngoái nhìn về phía sau, Nữ vẫn còn đứng im như tượng. Những chiếc xe khác cũng từ từ lui bánh, khói khọt khẹt vẩn vơ trong sương mờ phủ giăng.

Huy đi. Nữ đợi. Bên tai Nữ vẫn còn văng vẳng giọng nói ấm trầm của Huy: “Ðợi anh nghe em. Cuối năm anh về”…  Những mùa hoa gạo đi qua…

Huy đi từ ấy không về. Nữ chờ đến tóc pha sương, lấm tấm bạc. Vài mươi sợi bạc đổi lấy một cuộc chờ qua hai, ba mùa cây gạo trổ hoa. Khung trời vẫn đỏ, vẫn tím, vẫn ráng êm đềm như quy luật muôn đời của nó. Xe vẫn những chuyến đi về tấp nập, những cuộc chia li và những cuộc đón chờ mang hơi thở của đau khổ và bình an, xa nhau và hội ngộ.

Khuya nay, đồng vắng. Ðám người đi chơi thưa dần, đêm giao thừa trôi qua nhanh như chớp mắt. Năm cũ qua rồi, năm mới lại sang. Một năm của đợi chờ kết thúc mở ra một năm của chờ của đợi. Nóng lòng, Nữ bước ra hàng đôi dõi mắt nhìn về xa xăm. Biết đâu nhìn thấy Huy về. Biết đâu còn chuyến xe nào trong đêm muộn đưa người thương trở về chốn cũ.

Và Nữ chờ… chờ mãi… sương rơi như nước mắt…

… Nữ giật mình thức giấc, bình minh ló dạng, vầng dương xanh vàng le lói phía chân đồng. Sáng mùng một, sáng đầu năm, Nữ vừa trải qua một cơn mộng mị. Huy về. Nữ bàng hoàng: “Ðúng là Huy về… mà về trong mơ”. Nữ bật khóc…

Dưới ánh lê minh xa xôi, có bóng người đàn ông bước từng bước vội vã qua con đê, bờ lau ươn ướt… Ðể được về nhà, để được ấp ủ bàn tay người thương bao năm chung thủy ngóng chờ…

Mùa nay hạnh phúc đong đầy!