Điện Biên – Tiếng gọi mùa Hoa ban

Từ năm 2014, Lễ hội Hoa ban được Điện Biên tổ chức thường niên và bắt đầu khởi động vào ngày 13/3 (ngày mở màn cho Chiến dịch Điện Biên Phủ) – đó cũng là thời điểm những cánh Hoa ban của núi rừng Điện Biên đua nhau khoe sắc. Có lẽ, không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên khi Hoa ban – loài hoa vốn chỉ thuộc về núi rừng lại gắn liền với một trong những chiến thắng vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc. Đó là sự sắp đặt của tạo hóa, bởi thời điểm Hoa ban bung nở cũng là lúc Chiến dịch Điện Biên Phủ mở màn, rồi nhanh chóng kết thúc thắng lợi, và nó đã làm nên nét riêng cho du khách khi tìm về với mảnh đất Điện Biên mỗi dịp này.

Từ Hà Nội, theo quốc lộ 6, qua Sơn La, chạm chân đến đỉnh đèo Pha Ðin là du khách đã được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Hoa ban ẩn hiện trên những cung đường đèo dốc đã đi vào lịch sử. Kể từ đây, du khách có thể ngắm những vạt ban trắng muốt thấp thoáng giữa trùng trùng, điệp điệp núi rừng hùng vĩ. Chẳng phải ngẫu nhiên mà Điện Biên được coi là xứ sở của Hoa ban, khi mà chúng phân bổ và có mặt ở hầu hết các địa phương trong tỉnh. Nhiều nhất là tại các huyện: Tuần Giáo, Tủa Chùa, Mường Ảng, Điện Biên, Điện Biên Đông. Và với sự nỗ lực của tỉnh những năm qua, đến nay chỉ cần chạm cửa ngõ TP. Điện Biên Phủ là du khách đã bị choáng ngợp bởi tuyến đường Hoa ban thay cho lời mời gọi, chào đón. Tháng 3 về, cùng với những cánh rừng Hoa ban, người dân thành phố giờ đây lại tự hào hơn khi chào đón du khách với những con đường Hoa ban, như: đường Võ Nguyên Giáp, Trần Văn Thọ, Quốc lộ 12 nối dài hay quanh các khu vực di tích lịch sử.

Truyền thuyết về Hoa ban không chỉ là sự tượng trưng cho tình yêu đầy lãng mạn và son sắt mà còn mang tính dân tộc cao, khi những bông Hoa ban lại chính là hiện thân của người con gái Thái. Để rồi, qua thời gian Hoa ban trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt và tín ngưỡng của không chỉ dân tộc Thái mà nhiều dân tộc khác nữa tại xứ sở Mường trời. Hoa ban có mặt trong những bữa tiệc thiết đãi khách quý, ẩn hiện trong những điệu múa xòe, múa nón… nơi bản làng mỗi dịp xuân về. Hiện đang là thời điểm Hoa ban Điện Biên bắt đầu vào độ đẹp nhất khi dần trút hết lá, trên những thân cành khẳng khiu là chi chít nụ, chờ đến giờ khai hội để bung nở. Thời điểm để ngắm Hoa ban đẹp nhất là vào sáng sớm, khi mà những cánh ban vừa hé nở còn cõng đầy sương, thấp thoáng sau ánh mặt trời của ngày mới.

Người Điện Biên tự hào về Hoa ban cũng như cái cách họ tự hào về chiến thắng Điện Biên Phủ, và không biết tự bao giờ loài hoa này đã trở thành biểu tượng của cả một vùng đất lịch sử. Hiện nay, Hoa ban đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước, nổi bật và rực rỡ. Ở thủ đô Hà Nội cũng có con đường được gọi tên là đường Hoa ban, nhưng tại Điện Biên, Hoa ban đẹp theo một cách riêng. Vẻ đẹp tinh khôi, e ấp và phảng phất hương sắc của núi rừng Tây Bắc. Đó cũng là cái cớ mà dù chưa nghe truyền thuyết về nàng Ban và chàng Khum, thì khi đã đến với Điện Biên nhiều người đều cảm nhận được một tình yêu rất đẹp đối với Hoa ban, và ẩn hiện đâu đó là hình ảnh người con gái Thái thắt đáy lưng ong, khéo léo trong điệu múa làm say đắm lòng người. Phải chăng cũng bởi vậy, mà từ lâu Hoa ban và tình yêu đã xuất hiện đẹp đến thế trong những câu hát của nhạc sĩ An Thuyên?! “Một rừng ban nở trắng xinh, một tình yêu tôi có nơi núi rừng mờ xa…”

Hà Linh – Vũ Lợi