Tạo không gian văn hóa đa dạng sắc màu

Nhận thức rõ về tiềm năng, nguồn lợi kinh tế mà văn hóa truyền thống dân tộc mang lại, nhiều cơ sở, đơn vị kinh doanh du lịch đã khai thác những lợi thế của địa phương. Họ biết tạo dựng nên một không gian đầy màu sắc văn hóa dân tộc để giới thiệu tới bạn bè trong, ngoài tỉnh và khách quốc tế. Các loại hình nghệ thuật truyền thống của đồng bào dân tộc, nhất là đồng bào dân tộc Thái đã được đưa vào phục vụ ở các khu, điểm du lịch như: Múa, hát làn điệu truyền thống, múa xòe, múa sạp… Những nét tinh hoa ẩm thực của người Thái cũng được nâng tầm với những món ăn đặc sắc như: Xôi nếp nương, cá nướng (pa pỉnh tộp); thịt xiên nướng; món lạp; thịt gác bếp… để chế biến phục vụ du khách. Không gian văn hóa như vậy mang đến cho du khách những cảm nhận sâu sắc về đời sống tinh thần, phong tục tập quán, kinh tế - xã hội, văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái qua nhiều thế hệ. Du khách đến Ðiện Biên không chỉ tham quan không gian văn hóa mà còn được cảm nhận, hòa mình vào cuộc sống của người dân bản địa.

Hiện nay, toàn tỉnh có 11 bản văn hóa đang triển khai các dịch vụ phục vụ khách du lịch với các nội dung giao lưu ẩm thực, văn hóa văn nghệ, sản xuất hàng thổ cẩm truyền thống... Ngoài ra, còn có 4 homestay đáp ứng được nhu cầu ăn, nghỉ và trải nghiệm của du khách. Dịch vụ này phát triển thể hiện đậm bản sắc văn hóa hơn là xây dựng hệ thống nhà nghỉ, khách sạn riêng biệt cho khách du lịch.

Nhờ chất lượng dịch vụ tốt và không ngừng được nâng tầm nhưng vẫn giữ lại những nét văn hóa truyền thống, Homestay Mường Then (bản Ló, xã Thanh Luông, huyện Ðiện Biên) ngày càng được biết đến và là sự lựa chọn yêu thích của du khách trong nước và quốc tế khi đến Ðiện Biên. Bà Tòng Thị Thiệp, quản lý Homestay Mường Then chia sẻ: Homestay cách trung tâm TP. Ðiện Biên Phủ khoảng 3km, được bố trí trên một khu đất rộng, cạnh một con suối nhỏ, xung quanh là các nếp nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái. Ðiều đó khiến cho du khách khi tới đây có cảm nhận như tách rời được không khí ồn ào của đô thị, thực sự bước chân vào trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc. Homestay hiện có 2 nhà sàn dành cho khách nghỉ cộng đồng và 7 phòng nghỉ thiết kế theo phong cách bungalow, tổng sức chứa lên tới 150 - 170 người. Bên cạnh đó, Homestay Mường Then dành khu nhà sàn có diện tích 140m2 phục vụ khách thưởng thức các món ăn ẩm thực truyền thống của đồng bào dân tộc Thái và khuôn viên sân rộng để tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ. Ðiều đặc biệt là các nhân viên ở đây hầu hết đều là người bản địa với đồng phục là bộ váy cóm truyền thống của dân tộc Thái. Như vậy, du khách tới đây sẽ được trải nghiệm một không gian đúng nghĩa của những gì thuộc về giá trị bản sắc dân tộc bằng tất cả các giác quan…

Homestay Phương Ðức (bản Che Căn, xã Mường Phăng, TP. Ðiện Biên Phủ) có thế mạnh là các căn nhà sàn mang tính truyền thống với không gian đậm nét văn hóa Thái. Bản sắc văn hóa được thể hiện từ kiến trúc nhà nghỉ cho đến các trang thiết bị, đồ dùng sinh hoạt và cả ẩm thực đều gắn liền với đời sống thường ngày của đồng bào. Tuy nhiên, du khách tới đây không chỉ đơn thuần nhìn ngắm những thực thể kiến trúc mà còn có thể đi xe đạp thong dong ngắm cảnh bản, tiếp xúc với người bản địa chất phác, thân thiện, mến khách, được trải nghiệm các giá trị văn hóa, sinh hoạt thường ngày, các hoạt động sản xuất nông nghiệp… Ngoài ra, du khách còn có thể tự mình thu hái nguyên liệu, tham gia vào quá trình chế biến các món ăn truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc cũng như các món khác tùy theo khẩu vị của bản thân.

Vài năm trở lại đây, khi du lịch Ðiện Biên bắt đầu có những bước phát triển mạnh thì những bản văn hóa cũng đã trở thành địa chỉ quen thuộc của các đoàn khách du lịch trong và ngoài nước. Bởi lẽ, đến với bản văn hóa du lịch, du khách sẽ được chiêm ngưỡng hình ảnh nếp nhà sàn mang đậm nét Tây Bắc, được thưởng thức ẩm thực dân tộc qua bàn tay khéo léo của những cô gái Thái. Ngoài ra, du khách sẽ cùng giao lưu văn nghệ, nghe hát dân ca Thái; xem múa xòe, múa sạp, múa chai, chơi những trò chơi dân gian… Người dân bản Mển, xã Thanh Nưa (huyện Ðiện Biên) hiện đang làm tốt việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Ông Lò Văn Khánh, Trưởng bản Mển cho biết: Tập trung vào phát triển du lịch cộng đồng bền vững, bản Mển đã trở thành điểm du lịch thu hút nhiều du khách, đồng thời bảo tồn, phát huy được bản sắc văn hóa truyền thống, tiêu biểu. Trong đó, dân bản ở đây vẫn lưu giữ, bảo tồn rất tốt kiến trúc nhà sàn truyền thống, hình thành nên tập quán độc đáo trong đời sống sinh hoạt cũng như lao động sản xuất hàng ngày. Bên cạnh đó, nghề dệt, thêu thổ cẩm với những sản phẩm, quà tặng đặc trưng dân tộc như: Khăn piêu, túi đeo, áo, váy… cũng đang được bảo tồn và duy trì để phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm. Bản cũng thành lập một tổ ẩm thực gồm 10 thành viên có kinh nghiệm trong chế biến món ăn; một đội văn nghệ gồm 15 thành viên với các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc truyền thống độc đáo, hấp dẫn để giới thiệu tới du khách gần xa.

Tạo dựng một không gian đa màu sắc dân tộc sẽ giúp du khách được hòa mình cùng với văn hóa bản địa; từ đó, càng trân quý thêm sự đa dạng của bản sắc văn hóa vùng cao Tây Bắc. Có như vậy, mới đánh thức, phát huy được tiềm năng của du lịch Ðiện Biên và khai thác chúng ngày càng có hiệu quả, sớm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Ngoài ra, việc tạo dựng không gian đầy màu sắc dân tộc tại các khu, điểm du lịch còn mang ý nghĩa quan trọng trong gìn giữ, phát huy giá trị các di sản tồn tại mãi với thời gian.